پایان‌نامه . دولتی – وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری – دانشگاه فردوسی مشهد – دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی . ۱۳۹۴ . دکترای تخصصی (PhD)
موضوع: کشاورزی >
استاد راهنما: غلامحسین داوری نژاد . علی تهرانی فر | استاد مشاور: سیدحسین نعمتی |
دانشجو: محمدرضا وظیفه‌شناس
هدف از انجام این پژوهش معرفی ارقام برتر گرده دهنده برای ارقام تجاری انار جهت داشتن میوه با کیفیت بهتر و تاثیر زنیا و متازنیا بود. آزمایش اول در باغ به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با ۴ تکرار روی دو رقم انار ملس یزدی و رباب انجام شد، درختانی که به عنوان رقم گرده دهنده انتخاب شدند دارای خصوصیات ویژه بودند که می توان در برنامه های اصلاحی ازآن بهره گرفت و شامل ۶ رقم پوست سیاه، بی هسته دانه قرمز راور کرمان (هسته کوچک، دانه رنگ قرمز)، بی هسته کم بار نجف آباد (هسته کوچک، دانه رنگ صورتی)، بی هسته سنگان خاش(هسته کوچک، دانه رنگ سفید)، گرچ تفتی (پوست سفید و خاصیت انبار مانی بالا) و رقم پیشوای ورامین (پوست و دانه قرمز، میوه بزرگ و انبارمانی پایین) بودند. در آزمایش اول، ۲۵ تا ۳۵ درصد میوه های حاصل از تلقیح، قبل از رسیدن به اندازه کامل، ریزش کردند. رسیدن تمام میوه های باقی مانده حاصل از تلقیح مصنوعی ۱۵-۱۰ روز زودتر (اثر متازنیا) نسبت به میوه های معمول، اتفاق افتاد. میوه های حاصل از تلقیح با رقم ملس پیشوای ورامین از کیفیت رنگ پوست بهتر و اندازه میوه بزرگتر، نسبت به شاهد برخوردار بودند. میوه های حاصل از تلاقی با رقم بی هسته کم بار نجف آباد، اندازه کوچکتر نسبت به میوه های شاهد داشتند. میوه های حاصل از تلقیح با رقم بی هسته دانه قرمز راور هسته کوچکتر و نرمتر (اثر زنیا) نسبت به شاهد داشتند. میوه های تشکیل شده از رقم گرده دهنده پوست سیاه دارای اسیدیته قابل تیتر و فنل کل بیشتر نسبت به میوه های شاهد بودند. در آزمایش دوم؛ جوانه زنی دانه گرده ارقام دو نوع گل زایا و نازا در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت که نشان دهنده درصد و سرعت جوانه زنی کمتر دانه های گرده گل های نازا نسبت به دانه های گرده گل های زایا در سطح آماری ۵ درصد می باشد. همچنین ارقام گرچ تفتی و بی هسته دانه قرمز راور کرمان به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درصد و سرعت جوانه زنی بودند. در نهایت می توان گفت که جوانه زنی گرده و لقاح تاثیر معنی داری بر کمیت و کیفیت میوه انار دارد.
